Burn-out is een groot en groeiend probleem in Nederland. 1 op de 7 werknemers kampt met burn-outklachten. Maar wat is burn-out precies? Wat betekent het voor uw organisatie?
Wat is burn-out?
Burn-out ontstaat wanneer iemand lange tijd continu stress ervaart en daar onvoldoende van herstelt. Uiteindelijk raken de mentale en fysieke reserves uitgeput. Het gevolg: totale instorting en maandenlang herstel. Deze persoon zal nooit meer de oude worden.
Impact van burn-out
Samen met Stichting Vitamine Z deed De Padvinderij onderzoek onder een aantal Nederlandse bedrijven naar de impact van burn-out en de behoefte aan preventie. Meer over dat onderzoek leest u hier.
Alle bedrijven gaven aan dat zij de laatste jaren een significante groei zien van het aantal burn-outs. De kosten van uitval door burn-out zijn immens. Een consultancy-firma in IT rekende voor dat een consultant met burn-out vier keer zijn salaris kost: doorbetaling bij ziekte, vervanging en het inwerken van die medewerker, re-integratie. Deze kosten lopen geruime tijd door: iemand met burn-out is vele maanden uit de running.
Herstel
Wie een burn-out krijgt, zal nooit meer de oude worden. Volledig herstellen van een burn-out kan namelijk niet. Wie er een krijgt, zal levenslang gevoeliger zijn voor stress. Vaak beginnen mensen na zes maanden met hun re-integratie, maar dat is eigenlijk te vroeg: de kans op terugval is levensgroot. Een werknemer die een burn-out krijgt, is al gauw een jaar uit de running; na terugkeer blijft de kans op regelmatig verzuim groot.
Oorzaken
Burn-out is nooit één-op-één toe te schrijven aan een bepaalde stressfactor. Het is een fabeltje dat je burnt-out raakt van bijvoorbeeld te hoge werkdruk of het verlies van een dierbare. Er is altijd een complex van factoren in het spel. Het probleem is niet de stress, maar het gebrek aan herstel van die stress. In dat opzicht is de scheiding tussen werk en privé een mythe: zowel thuis als op het werk is iedereen altijd dezelfde mens. Voor het begrijpen en voorkomen van burn-out moeten we dus altijd kijken naar de gehele mens en alle stress die die persoon ervaart.
Preventie
De oorzaken van burn-out zijn complex. Er spelen allerlei factoren een rol. Uit het onderzoek van De Padvinderij en Stichting Vitamine Z zijn een aantal thema’s en bijbehorende kwesties af te leiden die van belang zijn voor effectieve preventie. Als een medewerker tools en kennis krijgt aangereikt om op deze vragen een persoonlijk antwoord te vinden, is die medewerker weerbaarder tegen burn-out.
- Reflectie op normen. Wat moet ik allemaal? Van wie moet dat? In hoeverre zijn mijn normen de mijne, in hoeverre heb ik die blindelings overgenomen van ouders/maatschappij?
- Kwetsbaarheid. Hoe ga ik om met mijn feilbaarheid? Hoe herken ik mijn eigen feilbaarheid? Hoe geef ik aan mezelf en anderen toe dat ik feilbaar ben of heb gefaald?
- Zelfzorg. Wat is goed voor mij? Wat zijn mijn grenzen? Hoe weet ik wanneer ik moet ontspannen? Hoe ontspan ik?
- Keuzes maken. Waarom kan ik niet alles tegelijk hebben? Hoe kies ik wat belangrijk voor me is? Hoe neem ik afscheid van wat niet kan?
- Communicatie. Hoe kan ik aangeven wat mijn grenzen zijn? Hoe kan ik vragen om wat ik nodig heb?
- Zelfcompassie. Hoe kan ik mild zijn voor mezelf? Hoe kan ik mezelf motiveren zonder mezelf af te wijzen zoals ik nu ben? Hoe kan ik doelen stellen en bereiken vanuit acceptatie van mezelf en mijn situatie? Hoe ga ik om met falen en mislukking?
De preventie-paradox
Een veel gehoorde bedenking onder organisaties is dat burn-outpreventie gaat over leefstijlkeuzes. Dat maakt het tot een domein dat medewerkers beschouwen als persoonlijk en privé. Daar heeft de werkgever zich niet mee te bemoeien.
Maakt dat effectieve preventie onmogelijk? Nee. Als het gaat om burn-outpreventie liggen de belangen van de werkgever en die van de werknemer op één lijn.
Essentieel in het aanbieden van een programma voor preventie is echter, dat het de medewerker duidelijk is dat die preventie in zijn of haar eigen belang is. Een juiste woordkeuze is daarbij cruciaal.
Burn-outpreventie van De Padvinderij
Stichting Vitamine Z ontwikkelde in samenwerking met De Padvinderij mindfulness de burn-outpreventietraining ‘Regie op je energie’. Deze training legt op aantrekkelijke wijze een stevige basis voor goede zelfzorg bij stress. Daarbij ligt de nadruk op het belang van de medewerker zelf, zodat de preventie-paradox wordt omzeild. Maar van de vruchten die de werknemer plukt, profiteert de werkgever evenzeer.
Meer over burn-out
Hoogleraar psychiatrie Witte Hoogendijk (Erasmus MC) en Volkskrant-journalist Wilma de Rek schreven een zeer lezenswaardig boek over het menselijke stresssysteem. Dat blijkt totaal niet toegerust op de moderne maatschappij. Als we niet actief rust nemen, staan we voortdurend “aan” – en branden we op.